4 lipca 2025 roku generał Sił Powietrznych USA Alexus G. Grynkewich objął stanowisko Najwyższego Dowódcy Sił Sojuszniczych NATO w Europie (SACEUR), podczas uroczystości w centrali Sojuszu w Mons w Belgii.
Zmiana dowództwa to część długiej tradycji – od ustanowienia roli SACEUR w 1951 roku, stanowisko to zawsze obejmował amerykański generał. Grynkewich zastąpił na stanowisku generała Christophera Cavolego, który pełnił tę funkcję od lipca 2022 roku.
Ceremonia i głos Sojuszu
Podczas ceremonii w Kwaterze Głównej Sojuszniczych Sił w Europie (SHAPE) sekretarz generalny NATO Mark Rutte przypomniał o rosnącej odpowiedzialności Europy za obronę zbiorową. Wskazał również na konieczność elastycznego podejścia Stanów Zjednoczonych do utrzymania zdolności wspierania Ukrainy.
Kto to jest Alexus Grynkewich
Urodzony na początku lat 70., generał Grynkewich to doświadczony pilot F-16 i F-22 z ponad 2300 godzin nalotu. Związany z Siłami Powietrznymi USA od 1993 roku, pełnił szereg funkcji dowódczych i operacyjnych, w tym w regionie Bliskiego Wschodu w ramach Centralnego Dowództwa USA. W 2024 roku awansował na generała i został dyrektorem ds. operacji w Kolegium Połączonych Szefów Sztabów w Pentagonie. W czerwcu 2025 roku został nominowany przez prezydenta USA na stanowisko SACEUR, a Senat zatwierdził tę kandydaturę 29 czerwca.
Priorytety i sytuacja geopolityczna
Podczas przemówienia inauguracyjnego generał Grynkewich, znany wojskowym pseudonimem „Grynch”, podkreślił jedność i gotowość NATO w obliczu największego zagrożenia od czasów zimnej wojny – ze strony Rosji. Zapewnił również o dalszym wsparciu Stanów Zjednoczonych dla Ukrainy, zaznaczając, że Ukraińcy mogą zwyciężyć w obronie swojego terytorium.
Przyszłe wyzwania i oczekiwania
Wśród kluczowych wyzwań stojących przed nowym dowódcą NATO znajduje się kwestia ewentualnej zmiany obecności wojskowej USA w Europie. Grynkewich będzie również wspierał dążenia państw członkowskich do zwiększenia wydatków obronnych oraz rozwój interoperacyjności sił Sojuszu. Kontynuacja pomocy militarnej dla Ukrainy i wzmocnienie wschodniej flanki NATO pozostaną priorytetami jego misji.
Zmiana na stanowisku najwyższego dowódcy NATO w Europie zbiegła się z czasem rosnącego napięcia w regionie i koniecznością wzmożonej współpracy sojuszniczej. Objęcie funkcji przez generała Grynkewicha sygnalizuje utrzymanie silnego zaangażowania USA w struktury obronne NATO oraz dalsze umacnianie relacji transatlantyckich.
